Όταν μιλάμε για το φαινόμενο της πεταλούδας, αναφέρεται γενικά σε μια έννοια που σχετίζεται με τη θεωρία του χάους. Αλλά και με τις οποίες επιδιώκεται να εξηγήσει τις διαφορετικές και μικρές παραλλαγές που μπορούν να επηρεάσουν σύνθετα και μεγάλα συστήματα σε κάποιο βαθμό, ένα εξαιρετικό παράδειγμα αυτών βρίσκεται στα υπάρχοντα καιρικά πρότυπα. Σε σχέση με τα δύο, το φαινόμενο της πεταλούδας προσπαθεί να υποθέσει ότι η κίνηση που γίνεται από τα φτερά μιας πεταλούδας μπορεί να δημιουργήσει επιπτώσεις μεγάλης σημασίας σε σχέση με τη δύναμη του ανέμου και τις κινήσεις που παράγονται μέσω των κλιματολογικών συστημάτων του κόσμου, τα οποία Σύμφωνα με αυτό θα μπορούσαν να προκαλέσουν ανεμοστρόβιλους.
Η ιδέα σχετικά με τη θεωρία του χάους προτείνεται να αναφέρεται σε εκείνες τις ελάχιστες παραλλαγές που μπορούν να κάνουν ένα δεδομένο σύστημα να εξελιχθεί ή να αναπτυχθεί με διαφορετικούς τρόπους με συγκεκριμένους τρόπους, δημιουργώντας έτσι μια αρχική αλλαγή, μέσω μιας διαδικασίας που θα μπορούσε να ονομαστεί διαδικασία ενίσχυσης, και αυτό αργότερα θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα πολύ σημαντικό αποτέλεσμα βραχυπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα. Το αποτέλεσμα της πεταλούδας παρόλο που θεωρείται περίπλοκη ιδέα, τείνει να αφομοιωθεί ως φιλοσοφία και μπορεί ακόμη και να προταθεί σε πολλούς τομείς της ζωής.
Ο όρος καθιερώθηκε από τον Αμερικανό μετεωρολόγο, Edward Norton Lorenz, ο οποίος ήταν πρωτοπόρος στην ανάπτυξη της θεωρίας του χάους, με την πεποίθηση ότι σύμφωνα με τις αρχικές συνθήκες ενός συγκεκριμένου συστήματος, η παραμικρή αλλαγή μπορεί να προκαλέσει το σύστημα πρόοδος. Αυτός ο χαρακτήρας δούλεψε σε αυτήν τη θεωρία για περίπου δέκα χρόνια, και το 1973 αποκάλυψε τη θεωρία της κίνησης των φτερών στο χρόνο και στη συνέχεια ήταν ότι πήρε την πεταλούδα ως παράδειγμα για να κάνει μια κάπως πιο ποιητική θεωρία.
Δηλώνεται, επομένως, ότι το όνομά του οφείλεται στη διάσημη κινεζική φράση ή παροιμία που αναφέρει: "το χτύπημα των φτερών μιας πεταλούδας μπορεί να γίνει αισθητό στην άλλη πλευρά του κόσμου". ή από την άλλη πλευρά, "το χτύπημα των φτερών μιας πεταλούδας μπορεί να προκαλέσει ένα τσουνάμι στην άλλη πλευρά του κόσμου", αν και αναφέρουν επίσης το απόσπασμα "Το απλό χτύπημα μιας πεταλούδας μπορεί να αλλάξει τον κόσμο".
Το εφέ πεταλούδας εμφανίζεται επίσης στην επιστημονική φαντασία, που εφαρμόζεται πολλές φορές στο ταξίδι στο χρόνο όπου τα γεγονότα θα μπορούσαν να αλλάξουν. Ως παράδειγμα αυτού, μπορούμε να αναφέρουμε την ταινία του οποίου το όνομα είναι το ίδιο, το Butterfly Effect, που δημοσιεύθηκε το 2005, όπου αντικατοπτρίζουν τις πιθανές αρνητικές αλλαγές που θα μπορούσαν να προκαλέσουν στο μέλλον οι συμπεριφορές που έχουν πραγματοποιηθεί στο παρελθόν.