Η χημειοθεραπεία είναι μια θεραπευτική διαδικασία που χρησιμοποιεί χημικές ουσίες. Ωστόσο, ο όρος χρησιμοποιείται για να αναφέρεται στη θεραπεία του καρκίνου με φάρμακα ή χημικές ουσίες που σκοτώνουν καρκινικά κύτταρα και άλλα ταχέως αναπτυσσόμενα κύτταρα.
Συνήθως αποτελείται από ένα συνδυασμό φαρμάκων, τα οποία μπορούν να χορηγηθούν από το στόμα ή ενδοφλεβίως. Είτε έτσι είτε αλλιώς, θεωρείται ρουτίνα θεραπεία επειδή τα φάρμακα εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος και φτάνουν σε όλες τις περιοχές του σώματος.
Η θεραπεία του καρκίνου είναι δυνατή μέσω της συνεργασίας γιατρών, χειρουργών και ογκολόγων. Οι ασθενείς με αυτήν την ασθένεια μπορούν να λάβουν χημειοθεραπεία σε εξωτερικό ιατρείο του νοσοκομείου, στο γραφείο του γιατρού ή στο σπίτι, ορισμένοι πρέπει να παραμείνουν στο νοσοκομείο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.
Η χημειοθεραπεία μερικές φορές χορηγείται σε συνδυασμό με ακτινοθεραπεία που ονομάζεται σε αυτήν την περίπτωση ταυτόχρονη ραδιοχημειοθεραπεία. Επίσης, ως θεραπεία πριν από τη χειρουργική επέμβαση, προκειμένου να μειωθεί το μέγεθος του κακοήθους όγκου, γνωστό ως χημειοθεραπεία νεοεπικουρικής.
Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί σε περιπτώσεις όπου ο καρκίνος έχει αφαιρεθεί χειρουργικά, αλλά εξακολουθεί να υπάρχει πιθανότητα να υπάρχει κάποια εξάπλωση, που ονομάζεται επικουρική χημειοθεραπεία. Και όταν έχει εξαπλωθεί σε τόσα πολλά μέρη στο σώμα που η ακτινοθεραπεία ή η χειρουργική επέμβαση δεν είναι πλέον δυνατή.
Υπάρχουν πολλοί χημειοθεραπευτικοί παράγοντες για τη θεραπεία του καρκίνου, συμπεριλαμβανομένων των αλκυλιωτικών παραγόντων, των αντιμεταβολιτών (ανάλογα φολικού οξέος, ανάλογα πουρίνης, και ανάλογα πυριμιδίνης), κυτταροτοξικά αντιβιοτικά και αλκαλοειδή που προέρχονται από φυτά.
Οι παρενέργειες της χημειοθεραπείας εξαρτώνται από τα φάρμακα που χορηγούνται και, σε μικρότερο βαθμό, από το άτομο που τα λαμβάνει. Δυστυχώς, τα φάρμακα επηρεάζουν τα κύτταρα του αίματος και ο ασθενής είναι πιο ευαίσθητος σε λοιμώξεις, αιμορραγία πιο εύκολα και αίσθημα αδυναμίας και κόπωσης. Τα κύτταρα των τριχοθυλακίων επηρεάζονται επίσης, υπάρχει η παρουσία τριχόπτωσης (αλωπεκία)
Με τον ίδιο τρόπο, τα κύτταρα που ευθυγραμμίζουν το πεπτικό σύστημα, προκαλούν απώλεια όρεξης, ναυτία, διάρροια, έλκη στο στόμα κ.λπ. Αυτά μπορούν να ελεγχθούν με φάρμακα. Άλλες πιο σοβαρές, αλλά ευτυχώς σπάνιες, μπορεί επίσης να εμφανιστούν επιδράσεις, όπως η εμπλοκή της καρδιάς και η εμφάνιση ενός δεύτερου καρκίνου.
Αναμένεται ότι στο μέλλον, η χημειοθεραπεία θα είναι πιο συγκεκριμένη για κακοήθη καρκινικά κύτταρα, εκμεταλλευόμενα κάποια χαρακτηριστικά αυτών που δεν είναι κοινά από τα φυσιολογικά κύτταρα.